Onserfdeel.be

MARK INSINGEL, iets, Poëzïccentrum, Gent, 2007, 27 p.
Krols recentste dichtbundel, 't Komt allemaal MARK INSIKGEL, Niets, Poëziecentrum. Gent, 2005, 27 p.
goed uit 2005, besluit met de cyclus Transfiguratie. Het gedicht Morbus Parkinsonii begint met de regel "De onzekerheid van de volgende stap" en beschrijft (i) T. VAN DEEL, "We maakten zulke mooie dingen",
vervolgens hoe moeilijk die stap is voor "de patiënt". in: Poëziekrant, jg. 24 (2000), nr. 1/2., pp. 36-40.
Het besluit als volgt: "Welk been zet ik het eerst? Beide? Linke soep. Hoe / krijg ik dit voor elkaar." In Duivelskermis gaat aan het relaas over hoofdpersoon Albert, die in de loop van het verhaal aan Parldnson [B] "DUIVELSKERMiS":
blijkt te lijden, een "inleiding" van G.K. vooraf. CERRIT KROL BEVECHT ZIJN DEMONEN
Die begint met de beschrijving van de volgende stap en de voorovervallende manier waarop deze patiënt Een van de merkwaardigste romans die ik ooit heb die zet. Deze typische beweging bracht Parkinson gelezen is wel The Unconsoled {1995) van Kazuo rond 1900 op het spoor van de ziekte. Het gedicht Ishiguro. Het romanverhaal is niet na te vertellen, Morbus Parkinsonii is vrijwel letterlijk in deze maar dat is ook niet nodig. Het gaat i n het boek o m de beweging van de plot en om het decor. De rest ervan beschrijft de demonen die een De roman begint met een pianist die een concert patiënt ziet die het medicijn Levodopa gebruikt. moet geven. Hij staat i n de lift van zijn hotel met een Huiveringwekkend is de beschrijving van griezelige oude ober, die zijn schoonvader blijkt te zijn. Kort wezens waarvan de auteur weet dat ze niet bestaan, daarna ziet hij onverwachts zijn vrouw en zoontje maar die hij desondanks kan zien. De beschrijvingen weer. De gebeurtenissen dienen zich aan alsof de van de demonen in de kamer — zeker die van de pianist geen geheugen heeft en pas bekende mensen verteller Albert — doen ook denken aan William Blake. en plaatsen herkent wanneer die zich als zodanig Deze k o n middenin een gesprek i n een hoek van de aandienen. Niets i n The Unconsoled verloopt via de kamer de reusachtige geest van een vlieg aanwijzen, lijnen van de narratieve logica. Het meest lijkt het die hij alleen zag en vervolgens schilderde. boek op de beschrijving van een droom waarin Het woord "duivelskermis" verwijst naar het bekende personen en decors gaandeweg verschuiven. meteorologisch fenomeen dat we! eens "kermis in de Je merkt dat niet meteen, omdat die verschuivingen hel" genoemd wordt: je regent nat terwijl je in het heel geleidelijk verlopen en niet eens onwaarschijn- volle, warme zonlicht staat. Dat overkomt Albert lijk zijn. Geen weerzien van langgestorvenen alsof geregeld. Er is geen eenheid van tijd en plaats meer dat vanzelfsprekend is, geen wandelingen door de in zijn bestaan. Is hij een speelbal van vrouwen en omgeving van de jeugd met de gebouwen intact, demonen of verzint hij ze? Alle verhalen die hij geen vrije val die je als stripfiguur of als engel over zichzelf verzint en die over h e m verteld worden, overleeft. The Unconsoled lijkt op een beschrijving lijken even echt of onecht als de demonen die hij van een sisyfusarbeid waarbij de steen niet alleen om zich heen ziet en de rondborstige dames die bovenaan de berg terugrolt, maar bovendien van hij tegenkomt. In Maastricht, waar hij zijn geliefde gedaante verandert, net als de stok die de gestrafte Maria Dageraad zoekt, — aanvankelijk vergeefs en Griek als gereedschap dient en de berg waarop hij dan weer niet — wordt het "Trophé de Decolleté" (sic) gehouden. Daaraan mogen alleen vrouwen met Aan deze roman, en alleen aan deze, doet de grote maten meedoen. Ook i n Krols roman De ziekte opmerkelijke nieuwe roman van Gerrit Krol, van Middleton (1969) speelde een voorkeur voor zeer Duivelskermis, denken. Krol had al eens een roman grote borsten een rol. Behalve Maria komt Albert geschreven die de lijnen van een ander boek volgde diverse andere vrouwen tegen, van wie zijn hotel- — Omhelzingen (1993) was gebaseerd op het toneel- houdster Irmgard de belangrijkste is. Maar er is ook stuk Reigen van de Oostenrijker Arthur Schnitzler —, een gravin met een gouden hart en een eivormige maar dit boek is iets anders. Duivelskermis is geheel schoolvriendin met een villa. A a n hen wijdt Albert meestal een gedicht of een fragment daarvan. Wie de General Idea. One year of AZT and one day of AZT, 1991, installatiezicht "Fin de Siècle", Toronto, Canada. Trophé wint, vernemen we uiteindetijk niet: dat gegeven is al spoedig verdrongen door andere Zo pas, zei ik. Nog geen minuut geleden. verhalen, bijvoorbeeld over een drielandenpunt dat Dan kunnen ze niet ver weg zijn, zei hij. Uiteindelijk wandelt Albert met Irmgard over de heide en valt hij i n een gat. Zijn graf. Is Irmgard Een vreemd gat. Een gat dat in principe, dan een schikgodin? Hoe het ook zij, ik moest bij zei hij een loxodroom zou volgen, een spiraal. deze passage sterk denken aan het laatste gedicht uit 't Komt allemaal goed: Ontvallen. Ook hier valt iemand Ik zei dat een zekere Poincaré als eerste i n een gat dat zijn graf wordt, al is het geen Albert, de spiraal van Fuchs en de hyperbolische Als je de sleutel vindt, vind je het slot. "Une anologie profonde", zei ik in het Frans. Het gat dat hij groef was intussen dieper begroef hij zijn gezicht i n z'n handen. die vlieg gebleven was, of-ie nog leefde In het zijne dreef een vlieg. H i j vroeg was dicht. Ik zag en hoorde hem niet meer. grootheden als Byron en Goethe, schrijvers met wier werk hij zijn leven lang dweepte en die hij Bob den U y l heeft een tijdje het middel Halcyon aan zijn land- en tijdgenoten als lichtend voorbeeld geslikt, waardoor hij hallucinaties kreeg die hij weer presenteerde. Huet heeft zich met zijn kritische werk als stof voor verhalen kon gebruiken. M e n denkt — van de afrekening met Bilderdijk uit 1860 tot aan bij de onderschatte auteur Den U y l aan ironische de fameuze studie Het land van Rembrand (1884) — reisverhalen waarin alles misgaat, behalve de prachtige, geschaard in de lange rij van "malcontenten" die de onderkoelde stijl waarmee de verteller tegenvallers Nederlandse literatuur rijk is, tussen zo uiteenlopende en tegenstanders beschrijft, maar hij heeft ook een figuren als Weyerman, Van Goens, Multatuli, Ter aantal echte griezelverhalen gepubliceerd. Die verhalen Braak en W F . Hermans. De kritiek op het bedroevende putte hij — soms jaren later — uit de herinnering niveau en het provinciale karakter van de Nederlandse aan hallucinaties. Bij Krol is het intrigerende dat de cultuur is een Leitmotiv i n het werk van deze auteurs. verhalen die voortspruiten uit de hallucinaties tot H u n vooraanstaande plek i n de literatuurhistorische zijn dagelijkse leven zijn gaan behoren. Je denkt canon zegt, misschien nog wel meer dan over de aan het Amerikaanse cliché fighting your demons en middelmatigheid van de Hollandse kunst, iets over beseft dat Krol met Duivelskermis niet alleen van een een nationale voorliefde voor gejeremieer op niveau. nood een deugd heeft weten te maken, maar ook een Huets oeuvre maakt i n ieder geval duidelijk dat er monument opgericht voor Parkinsonpatiënten. ook i n de negentiende eeuw al smaakvol afscheid Hoogst merkwaardig daarom dat de kleine roman weinig aandacht kreeg, anders dan voor de ziekte "Het is mijn uitgangspunt geweest Huets leven te beschrijven vanuit de permanente wisselwerking tussen hem en zijn omgeving", schrijft Praamstra in zijn beknopte inleiding. Deze benadering levert een voor een breed publiek toegankelijk boek op, GERRIT KROI, Duivelskermis, Querido,
niet alleen over Huet maar ook over een belangrijk Amsterdam, 2007, 9 6 p.
deel van de negentiende eeuw (ruwweg de periode GERRIT KROL, 'X Komt allemaal goed, Querido,
tussen de Belgische opstand — i n zijn vroegste jeugdherinnering herinnert Huet zich hoe hij i n 1831 als vierjarige kleuter met aan zijn pet "kleine kokarden [.] van rood en zwart lint" hulde bracht aan Van Speijk — en de doorbraak van Tachtig, de [B] PASSIE, HARTSTOCHT, AANSCHOUWELIJKHEID.
generatie jonge schrijvers die Huet postuum als BIOGRAFIE VAN CONRAD BUSKEN HUET
geestverwant i n zou lijven). In chronologische volgorde behandelt Praamstra fasen uit Huets Het is niet meer dan een "daad van rechtvaardigheid" leven: zijn jeugdjaren (de schooltijd i n D e n Haag dat, drie jaar na de onvolprezen Multatulibiografie en de wel zeer onbekommerde studietijd i n Leiden), van Dik van der Meulen', n u ook het leven van zijn predikantschap, de periode dat hij gevierd en Multatuli's tijdgenoot Conrad Busken Huet vereeuwigd gevreesd werd als criticus van De Gids, zijn jour- is. O l f Praamstra'5 Busken Huet is een even
nalistieke loopbaan i n Nederlands-Indië en indrukwekkende als omvangrijke studie geworden. uiteindelijk zijn jaren i n Parijs, waar hij i n een Huet, zelf een uitgesproken representant van de betrekkelijke luwte actief was als fulltimeletter- negentiende-eeuwse personalistische literatuur- kundige en waar hij op 1 m e i 1886 i n het harnas benadering, zou tevreden zijn geweest. Ook zijn stierf, "met de pen i n de hand, een sigaret tussen kracht lag immers i n breed opgezette portretten de vingers en een blad papier voor zich, waarop hij van literaire auteurs: Nederlandse reuzen als Jacob net een nieuw artikel begonnen was". Terloops wordt Cats en Willem Büderdijk, wier reputatie hij de lezer door Praamstra ingewijd in het negentiende- zozeer beschadigde dat hij al snel doorging voor eeuwse schoolsysteem, i n het Leidse universitaire "de Haarlemsche beul", maar ook buitenlandse leven, in de ontwikkeling van de zogenaamde

Source: http://www.onserfdeel.be/frontend/files/userfiles/files/OE_2007_4_AHdenBoef_Krol(1)(1).pdf